Έγκυρες πηγές πληροφόρησης | Πώς επηρεάζει η παραπληροφόρηση τον κλάδο της Υγείας;
Το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων των ευρωπαϊκών χωρών χρησιμοποιεί πλέον το διαδίκτυο για την ενημέρωσή του. Για την Ελλάδα, το ποσοστό αυτό ενώ αγγίζει το 65% του πληθυσμού, βρίσκεται σε διαρκώς ανοδική πορεία. Οι σχετικές έρευνες δείχνουν επίσης ότι πολλοί χρήστες αναζητούν στο διαδίκτυο πληροφορίες για ιατρικά προβλήματα και για θέματα που άπτονται της ιατρικής επιστήμης, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον εμβολιασμό των παιδιών. Η παραπάνω διαπίστωση επιβεβαιώνεται και από την επισκεψιμότητα των αντίστοιχων ιστοσελίδων ιατρικού ενδιαφέροντος.
Πρόκειται για μία νέα πραγματικότητα που παρότι είναι δύσκολο να αποφευχθεί, δεν έχει απαραίτητα αρνητικό πρόσημο. Γίνεται όμως ιδιαίτερα επικίνδυνη όταν οι αναρτημένες πληροφορίες δεν είναι έγκυρες. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο αναγνώστης ή και ασθενής είτε τρομοκρατείται είτε εφησυχάζεται λανθασμένα, γεγονός που εκτός της δυσκολίας που προκαλεί στο ρόλο του ιατρού, πολλές φορές επιδεινώνει και την κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Πώς θα μπορέσει όμως ο ενδιαφερόμενος να ξεχωρίσει τις έγκυρες πληροφορίες; Ο κανόνας είναι να βασιστεί στις πληροφορίες που παρέχουν οι επίσημες ιστοσελίδες κρατικών φορέων, οργανισμών, νοσοκομείων ή επιστημονικών οργανώσεων.
Από τι όμως εξαρτάται η εγκυρότητα μιας πληροφορίας;
Από το ποιος την παρέχει, την ιδιότητά του, τη αξιολόγησή της από άλλους ειδικούς και την πιστοποίησή της.
Η πιστοποίηση των ιστοσελίδων ιατρικού περιεχομένου δεν είναι υποχρεωτική, αλλά οι ιστοσελίδες που φέρουν την πιστοποίηση της ΗΟN-Health on the Net Foundation (http://www.hon.ch/HONcode/Patients/intro.html) δείχνουν ότι έχουν περάσει έναν έλεγχο συγκεκριμένων σημείων. Η πιστοποίηση ΗΟΝCode εξασφαλίζει ότι οι ιστοσελίδες τηρούν βασικά πρότυπα δεοντολογίας σχετικά με την παρουσίαση της πληροφορίας και βοηθούν τους αναγνώστες να γνωρίζουν πάντοτε την πηγή και τον σκοπό της παρεχομένης πληροφόρησης.
| Ελληνικές ιστοσελίδες ιατρικής πληροφόρησης | |
| www.hygeia.gr | Η ιστοσελίδα του Ομίλου Υγείας έχει πέραν της χρηστικής της πληροφόρησης για τα νοσοκομεία του Ομίλου και μια εγκυκλοπαίδεια υγείας με άρθρα για ιατρικά θέματα που έχουν γράψει οι γιατροί του Ομίλου |
| www.healthview.gr | Δίνει έμφαση στις διεθνείς ειδήσεις υγείας και προωθεί συζητήσεις για θέματα υγείας |
| www.iator.gr | Ιατρική ενημέρωση και εμπορική προβολή εταιρειών και υπηρεσιών στο χώρο της Υγείας |
| www.iatro.gr | Δημιουργεί ντοκιμαντέρ ενημέρωσης για θέματα υγείας και κοινωνικά spots πρόληψης |
| www.iatronet.gr, | Ενημέρωση από την ελληνική & τη διεθνή αγορά υγείας και χρήσιμες πληροφορίες για τους καταναλωτές |
| www.lung.gr | Ανεξάρτητη σελίδα ενημέρωσης σχετικά με τις παθήσεις του Αναπνευστικού Συστήματος αλλά και τις εξελίξεις στην ιατρική ειδικότητα της Πνευμονολογίας |
| www.medlook.net | Ιατρική ενημέρωση και χρήσιμες πληροφορίες |
| www.mednet.gr | Ιστοσελίδα της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών με χρήσιμες πληροφορίες για γιατρούς και άλλους ενδιαφερόμενους, όπως το Ευρετήριο Επιστημονικών Ιατρικών Εταιρειών |
| National Library of Medicine: https://www.nlm.nih.gov/ | Πληροφόρηση για κάθε ασθένεια της επικαιρότητας και με πολύ έγκυρες και ανανεωμένες πηγές |
| Έγκυρες διεθνείς πηγές ιατρικής ενημέρωσης | |
| http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed | Το pubmed είναι η βάση βιοϊατρικών δεδομένων από πολλές πηγές του National Center for Biotechnology Information – ΝCBI, όπου θα βρείτε ό,τι νεότερο δημοσιεύεται για κάθε ιατρικό θέμα |
| http://www.cochrane.org/ | The Cochrane Collaboration είναι μια διεθνής , ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική οργάνωση περισσότερων από 27.000 συνεργατών από 100 και πλέον χώρες, που έχουν δεσμευτεί να προσφέρουν σύγχρονη και έγκυρη πληροφόρηση υγείας μέσω των έξι βάσεων δεδομένων:
Cochrane Database of Systematic Reviews Database of Abstracts of Reviews of Effects Health Technology Assessment Database |
| http://www.library.nhs.uk/forpatients/ | Η ιστοσελίδα της NHS Evidence Health Information Resources δηλαδή της Εθνικής Βιβλιοθήκης Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου προσφέρει μεγάλη ποικιλία υπηρεσιών και έχει ιδιαίτερη σελίδα πληροφόρησης για τους ασθενείς. Υπάρχει ευρετήριο ασθενειών |
| www.bmj.com | Εδώ μπορείτε να βρείτε τα πλήρη κείμενα άρθρων που έχουν δημοσιευθεί στο εβδομαδιαίο bmj, ενώ μπορείτε να εγγραφείτε δωρεάν για να λαμβάνετε την ενημέρωση που σας ενδιαφέρει με email |
| http://www.nice.org.uk | Στην ιστοσελίδα του Νational Institute for Health and Clinical Excellence του ΗΒ θα έχετε εύκολη πρόσβαση σε έγκυρες και υψηλής ποιότητας κλινική και μη κλινική πληροφόρηση υγείας και κοινωνικής πρόνοιας |
| www.merck.com | Στη διαδικτυακή βιβλιοθήκη της Μerck θα βρείτε πληροφόρηση για κάθε ασθένεια σε καλογραμμένα άρθρα με πίνακες, σχεδιαγράμματα και εικόνες |
| http://health.nih.gov/ | Tα National Institutes of Health (NIH), ως τμήμα του Υπουργείου Υγείας των ΗΠΑ αποτελούν τους βασικούς φορείς έρευνας και πληροφόρησης για θέματα υγείας. Τα ΝΙΗ και επιστημονικά κέντρα είναι 27, μεταξύ αυτών είναι η National Library of Medicine των ΗΠΑ, μια από τις μεγαλύτερες βάσεις επιστημονικής ιατρικής πληροφόρησης, το Center for Information Technology που παρέχει, συντονίζει και διαχειρίζεται τεχνολογίες πληροφορικής και υπολογιστικής επιστήμης στην βιοϊατρική |
| NCBI: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/ | Στη διαδικτυακή εθνική βιβλιοθήκη των ΗΠΑ θα βρείτε πληροφόρηση για κάθε ασθένεια της επικαιρότητας |
Όπως γίνεται φανερό, η παραπληροφόρηση είναι ένα ζήτημα που παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Ειδικότερα σε μία τόσο κρίσιμη κοινωνική κατάσταση όσο αυτή που βιώνουμε, ανάγεται σε επείγον κοινωνικό ζήτημα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, εμείς, ως μέλλοντες επαγγελματίες Υγείας να λαμβάνουμε επικαιροποιημένες πληροφορίες μόνο από έγκυρες πηγές και να παροτρύνουμε και τους υπόλοιπους συμφοιτητές, συναδέλφους και γνωστούς να κάνουν το ίδιο.
Συγκεκριμένα για τον κορονοϊό, συστήνεται να ακολουθούμε τις συμβουλές των υγειονομικών αρχών της χώρας μας (ΕΟΔΥ), καθώς και τους σχετικούς ιστότοπους της ΕΕ και των διεθνών οργανισμών: ECDC και ΠΟΥ. Μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε αποφεύγοντας να κοινοποιούμε μη επαληθευμένες πληροφορίες που προέρχονται από αμφίβολες πηγές.
Η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης είναι μια κοινή προσπάθεια όλης της κοινωνίας αλλά ιδιαίτερα του τομέα της Υγείας. Ας συμβάλλουμε όσο μπορούμε σε αυτόν τον κοινωνικό στόχο, ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο που διανύουμε, με την ευθύνη που μας προσδίδει ο ρόλος μας ως μελλοντικοί επιστήμονες Υγείας.
Πηγές:
- https://ec.europa.eu/ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
- http://www.imop.gr/ (Ινστιτούτο μελέτης Ουρολογικών παθήσεων)
- Πανελλήνια Έρευνα Υγείας Hellas Health V (2013)
- Ινστιτούτο Κοινωνικής & Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ)
Συγγραφή: Λήδα Σουμάκη, μέλος της οργανωτικής επιτροπής του Πανελλήνιου Συνεδρίου Δημόσιας Υγείας (Health Festival) 2020