Ο ιός HIV

Ο ιός της Ανθρώπινης Ανοσοανεπάρκειας (Human Immunodeficiency Virus – HIV) ανήκει στην οικογένεια των ρετροϊών. Πρόκειται για έναν ιό ο οποίος ενσωματώνεται στο DNA του ανθρώπινου οργανισμού και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, μέσω της καταστροφής των CD4+ λεμφοκυττάρων. Όσο ο ιός επιδρά με αυτόν τον τρόπο στο ανοσοποιητικό σύστημα, το άτομο που νοσεί σταδιακά καθίσταται ανοσοανεπαρκές, χάνει δηλαδή την δυνατότητα προστασίας του οργανισμού του σε περιπτώσεις λοιμώξεων ή άλλων νοσημάτων. Η ανοσοανεπάρκεια οδηγεί σε μεγαλύτερη ευαισθησία σε λοιμώξεις και ορισμένους τύπους καρκίνου, τα οποία ένα υγιές άτομο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει. 

Τα συμπτώματα της λοίμωξης ποικίλλουν ανάλογα με το στάδιο και το άτομο. Τις πρώτες εβδομάδες της λοίμωξης μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα ή να υπάρχουν συμπτώματα τυπικής κλινικής εικόνας της γρίπης, όπως πυρετός, κεφαλαλγία, εξάνθημα και πονόλαιμος. Σταδιακά και συνήθως με την πάροδο των ετών, όσο το ανοσοποιητικό σύστημα αποδυναμώνεται το άτομο αναπτύσσει περαιτέρω συμπτωματολογία που περιλαμβάνει γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια, απώλεια βάρους, διάρροια και βήχα. Πρόκεινται για συμπτώματα άτυπα και μη συγκεκριμένα τα οποία υποδηλώνουν και πολλές άλλες καταστάσεις πέραν της συγκεκριμένης λοίμωξης.   

Το πιο προχωρημένο στάδιο της HIV λοίμωξης είναι το Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας (Acquired Immunodeficiency Syndrome – AIDS), το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί σε 2 έως και 15 χρόνια μετά την λοίμωξη, ανάλογα με το άτομο. Σε περιπτώσεις ατόμων υπό συστηματική θεραπεία, το AIDS μπορεί να μην αναπτυχθεί και ποτέ. Στο στάδιο αυτό το άτομο έχει μεγάλου βαθμού αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και χωρίς την παροχή θεραπείας κινδυνεύει να νοσήσει από σοβαρές λοιμώξεις και ορισμένους τύπους καρκίνου, όπως το λέμφωμα και το σάρκωμα Kaposi. 

Ο HIV μπορεί να μεταδοθεί μέσω της ανταλλαγής σωματικών υγρών όπως:

  • Αίμα
  • Σπέρμα
  • Κολπικές εκκρίσεις
  • Ορθικά υγρά
  • Μητρικό γάλα

Προκειμένου να μεταδοθεί ο ιός πρέπει να εισέλθει στην αγγειακή κυκλοφορία ενός HIV αρνητικού ατόμου μέσω των βλεννογόνων (ορθό, κόλπος, στόμα, πέος), μέσω αμυχών και πληγών ή μέσω άμεσης έγχυσης. Ο HIV δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω της καθημερινής κοινωνικής επαφής, με πράξεις όπως το φιλί, η αγκαλιά, η χειραψία, η χρήση κοινών αντικειμένων. Επίσης, δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω τσιμπήματος από κουνούπια, ιδρώτα, αέρα, σιέλου, δακρύων ή νερού. 

Fact: Ο HIV δεν είναι ένας ιός, ο οποίος μεταδίδεται εύκολα. Χαρακτηριστικά, η πιθανότητα να κολλήσεις μετά από ένα τυχαίο τρύπημα, παραδείγματος χάριν στο εργασιακό περιβάλλον, είναι 1/300!

Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις και συμπεριφορές που αυξάνουν την πιθανότητα λοίμωξης από HIV, όπως:

  • Κολπική, πρωκτική και στοματική σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη.
  • Κοινή χρήση συρίγγων και βελονών με άτομο που έχει προσβληθεί από τον HIV.
  • Συνύπαρξη κάποιου άλλου Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενου Νοσήματος.
  • Ατυχές τρύπημα από μολυσμένη από HIV βελόνα ή σύριγγα στον εργασιακό χώρο, όταν πρόκειται για επαγγελματίες υγείας.
  • Χρησιμοποίησε προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή.
  • Σε περίπτωση ενδοφλέβιων χειρισμών, χρησιμοποίησε πάντα αποστειρωμένο εξοπλισμό. 
  • Εάν ζεις με τον HIV ακολούθησε πιστά τη θεραπεία σου.
  • Σε περίπτωση που είσαι επαγγελματίας υγείας, διαχειρίσου τα αιχμηρά αντικείμενα (βελόνες, νυστέρια, ράμματα κ.α.), σύμφωνα με τις συνιστώμενες επίσημες οδηγίες.
  • Εξετάσου τακτικά. Know your HIV status!

Πηγές:
[1] https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/hiv-aids
[2] http://www.hivaids.gr/i/pliroforisi/hivaids
[3] https://www.hiv.gov/hiv-basics/overview/about-hiv-and-aids/how-is-hiv-transmitted
[4] https://eody.gov.gr/disease/aids/

Συγγραφή:
Αθηνά Δρακάκη, Τοπική Υπεύθυνη Σεξουαλικής & Αναπαραγωγικής Υγείας συμπ. του HIV και του AIDS