Διεπιστημονική Συνεργασία (one health)

Ο κύκλος της Μικροβιακής Αντοχής
Ανθεκτικοί μικροοργανισμοί υπάρχουν ελεύθεροι στο περιβάλλον είτε φιλοξενούνται από μεγαλοοργανισμούς όπως ο άνθρωπος και τα ζώα.

Οι πολυανθεκτικοί μικροοργανισμοί μπορούν να εξαπλωθούν μέσω της τροφικής αλυσίδας, μέσω του περιβάλλοντος είτε της επαφής, από άνθρωπο σε άνθρωπο είτε από ζώο σε άνθρωπο.

Στα Ζώα
Οικόσιτα και κατοικίδια ζώα μετά από τη χρήση αντιβιοτικών δύναται να αναπτύξουν ανθεκτικούς μικροοργανισμούς στη φυσιολογική μικροχλωρίδα του εντέρου τους. Αυτά τα μικρόβια μπορούν να μεταφερθούν πολύ εύκολα στον άνθρωπο είτε μέσω άμεσης επαφής με το ζώο είτε μέσω έμμεσης επαφής με τα περιττώματα του ζώου. Με την κοπρανοστοματική οδό καταλήγουν να αποικίζουν τον άνθρωπο και να γίνονται μέρος της μικροχλωρίδας του.

Τα ζώα παραγωγής αντίστοιχα με τα κατοικίδια, λαμβάνοντας αντιβιοτικά αναπτύσσουν ανθεκτικούς μικροοργανισμούς στο έντερό τους. Κατά τη σφαγή τους και τη μεταφορά ωμού κρέατος οι μικροοργανισμοί έχουν τη δυνατότητα να μολύνουν ανθρώπους άμεσα. Όταν δεν τηρούνται οι απαραίτητοι κανόνες υγιεινής για το μαγείρεμα και το ψήσιμο των τροφών, η κατανάλωση μολυσμένου κρέατος οδηγεί στον αποικισμό από ανθεκτικούς μικροοργανισμούς.

Στη Γεωργία
Επιπλέον, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως τα περιττώματα από τα ζώα πολλές φορές χρησιμοποιούνται σαν λίπασμα στα σπαρτά και έτσι μπορούν να μολυνθούν και τροφές που καταναλώνονται ωμές όπως τα λαχανικά. Σε περιοχές με κακές συνθήκες υγιεινής πολλές φορές το ίδιο το νερό είναι μολυσμένο από βακτήρια που έχουν προέλθει από την εντερική μικροχλωρίδα ζώων, καθιστώντας απαγορευτική τη χρήση του.

Με όλους τους παραπάνω τρόπους οι ανθεκτικοί μικροοργανισμοί από το περιβάλλον και τα ζώα μπορούν να μολύνουν τον άνθρωπο έχοντας σοβαρές συνέπειες στην υγεία του. Στη συνέχεια, η μετάδοση των μικροοργανισμών από άνθρωπο σε άνθρωπο είτε στην κοινότητα είτε ενδονοσοκομειακά εγκαθιδρύει το πρόβλημα ως ένα πρόβλημα υγείας που αφορά τους ανθρώπους.

Οι επιπτώσεις της μικροβιακής αντοχής αφορούν:

  • Την Υγεία των ανθρώπων, διότι τα αντιβιοτικά γίνονται όλο και πιο αναποτελεσματικά, οδηγώντας σε ασθένειες που δύσκολα θεραπεύονται.
  • Την παραγωγή τροφίμων, γιατί χάνεται η ποιότητα της ασφάλειας των τροφίμων και η λανθασμένη χρήση αντιβιοτικών έχει σαν αποτέλεσμα μολυσμένα τρόφιμα.
  • Το περιβάλλον, ρυπαίνοντας το έδαφος και το νερό με υπολείμματα φαρμάκων και ανθεκτικούς μικροοργανισμούς.


Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Οι μαζικές απειλές απαιτούν μαζικές απαντήσεις. Είναι απαραίτητη η κινητοποίηση πολλών διεπιστημονικών τομέων ώστε να μειώσουν την κατανάλωση αντιβιοτικών σε ανθρώπους και ζώα και να χρησιμοποιούν τα αντιβιοτικά επιλεκτικά, συνετά και υπεύθυνα. Απαιτείται δηλαδή προσέγγιση ως μία Υγεία “One Health” όπου όλοι οι επιστημονικοί τομείς θα συνεργάζονται κάτω από έναν κοινό στόχο.

Οι Κτηνίατροι, είναι υπεύθυνοι να χορηγούν αντιβιοτικά μόνο όταν είναι απαραίτητο και μόνο εφόσον γίνει διάγνωση. Πρέπει να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα όπως είναι οι εμβολιασμοί των ζώων όταν αυτό είναι εφικτό.

Οι καλλιεργητές της γης, ανταλλάσσοντας καλές πρακτικές καλλιέργειας της γης, κάνοντας συνετή χρήση αντιμικροβιακών στη γεωργία, μόνο μετά από συμβουλή επαγγελματία (γεωπόνου) και επιλέγοντας κατάλληλα σημεία για τα σπαρτά τους μακρυά από πηγές μόλυνσης (όπως περιττώματα ζώων) βοηθούν επίσης στον περιορισμό του προβλήματος της Μικροβιακής Αντοχής.

Οι παραγωγοί τροφίμων, οφείλουν να πραγματοποιούν την επεξεργασία και το εμπόριο των τροφίμων κάτω από κατάλληλες συνθήκες υγιεινής, τηρώντας τα απαραίτητα standards για την ασφάλεια τροφίμων που έχουν τεθεί από τους αρμόδιους φορείς και με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον.

Οι επαγγελματίες Υγείας πρέπει να είναι ενημερωμένοι και να ενημερώνουν και τους ασθενείς τους για τη σωστή χρήση αντιβιοτικών και να συνταγογραφούν αντιβιοτικά μόνο όταν είναι απαραίτητο. Παράλληλα είναι απαραίτητο να τηρούν τους κανόνες υγιεινής στα νοσοκομεία, συμβάλλοντας στην πρόληψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.

Οι κυβερνήσεις και οι αρμόδιοι φορείς μπορούν να συμβάλλουν στον περιορισμό της εξάπλωσης της Μικροβιακής Αντοχής δομώντας πλάνο για την αντιμετώπισή της που θα περιλαμβάνει τη διεπιστημονική συνεργασία όλων των τομέων που εμπλέκονται. Η δράση τους οφείλει να εστιάζει στην ενημέρωση όλο και περισσότερων ατόμων και τη επιτήρηση του φαινομένου.

Πηγές:
https://www.cdc.gov/drugresistance/about.html

Συγγραφή: Γατσουνιά Κωνσταντίνα-Αλκμήνη