20 Ιουνίου 2016 | Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων
Περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άνθρωποι προσπάθησαν να φθάσουν στην Ευρώπη το 2015
Πάνω από 200 χιλιάδες άνθρωποι προσπάθησαν το ίδιο το 2016
Σχεδόν 3 χιλιάδες άνθρωποι έχασαν την ζωή τους ή αγνοούνται
Ο όρος “Πρόσφυγας”
Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951, που έχει υπογραφεί από 150 χώρες, πρόσφυγας είναι κάποιος που:
- Βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του
- Κινδυνεύει πραγματικά να υποστεί παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του στη χώρα του εξαιτίας της ταυτότητάς του ή των πεποιθήσεών του
- Δεν μπορεί ή δεν θέλει να επιστρέψει επειδή η κυβέρνησή του δεν μπορεί ή δεν θέλει να τον προστατέψει.
Εξαιτίας της δίωξης που μπορεί να αντιμετωπίσει, ένας πρόσφυγας δικαιούται να προστατευθεί από μια εξαναγκαστική επιστροφή στη χώρα καταγωγής του (αρχή της μη επαναπροώθησης), ενώ μετά τη διαδικασία ταυτοποίησης/αναγνώρισής τους δικαιούνται να λάβουν τριετή άδεια παραμονής στη χώρα υποδοχής (άσυλο) και ταξιδιωτικά έγγραφα για να ταξιδέψουν προς άλλους προορισμούς, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, όλοι οι πρόσφυγες και μετανάστες δικαιούνται πρόσβαση σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες και κοινωνική ασφάλεια. Aυτό περιλαμβάνει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και υγειονομική περίθαλψη, που αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου.
Ποια είναι τα συνήθη θέματα υγείας που αντιμετωπίζουν πρόσφυγες και μετανάστες;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα προβλήματα υγείας των προσφύγων και των μεταναστών είναι παρόμοια με εκείνα του υπόλοιπου πληθυσμού, αν και κάποιες ομάδες μπορεί να έχουν υψηλότερη συχνότητα. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Τυχαίους τραυματισμούς
- Υποθερμία ή εγκαύματα
- Γαστρεντερικές ασθένειες
- Καρδιαγγειακά προβλήματα
- Ψυχικές διαταραχές
Παρά την κοινή αντίληψη μιας συσχέτισης μεταξύ της μετανάστευσης και της μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων, δεν υπάρχει ουσιαστική σύνδεση. Οι προσφυγικοί πληθυσμοί αναγκάζονται να κάνουν μεγάλα, εξαντλητικά ταξίδια που αυξάνουν τους κινδύνους για ασθένειες, ανάμεσά τους και μεταδοτικές. Η εξάπλωση ασθενειών, όπως η ηπατίτιδα και η ιλαρά, έχει περιοριστεί σημαντικά, με τη βελτίωση των συνθηκών στέγασης, πρόσβαση σε πόσιμο νερό, αποτελεσματικά συστήματα υγείας, εμβόλια και αντιβιοτικά. Οι ασθένειες αυτές, ωστόσο, δεν έχουν ακόμα εξαλειφθεί και εξακολουθούν να υπάρχουν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, ανεξάρτητα από τη μετανάστευση.
Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα; Έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη;
Στην Ελλάδα σήμερα η κατάσταση εξακολουθεί να επιδεινώνεται για τους πρόσφυγες. Οι άθλιες συνθήκες κράτησης επισημαίνονται καθημερινά. Τα δεδομένα συνεχώς αλλάζουν και από τις 20 Μαρτίου, ημερομηνία εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, οι πρόσφυγες που φτάνουν στα ελληνικά νησιά στέλνονται σε κλειστά κέντρα κράτησης. Ανάμεσά τους άνδρες, γυναίκες και βρέφη, αλλά και δεκάδες ασυνόδευτοι ανήλικοι, για την προστασία των οποίων δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη πρόβλεψη.
Σύμφωνα με πληροφορίες των Γιατρών χωρίς Σύνορα, οι κρατούμενοι σε ορισμένα κέντρα έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε νερό και στέγη, οι εγκαταστάσεις υγιεινής δεν συντηρούνται σωστά και η διανομή φαγητού πραγματοποιείται σε άτακτα χρονικά διαστήματα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν παρατηρήσει επίσης αξιοσημείωτη αύξηση των ανθρώπων που υποφέρουν από άγχος και φέρουν τραύματα από βία. Η ήδη αυξημένη ένταση κλιμακώνεται λόγω του υπερβολικού συνωστισμού και της παρατεταμένης φυλάκισης.
Από το 2001, η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται κάθε χρόνο στις 20 Ιουνίου.
Στο πλαίσιο της ημέρας, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καλεί όλους μας να δράσουμε σχετικά και να υπογράψουμε μία έκκληση (εδώ), η οποία θα καθιστά ξεκάθαρο στις κυβερνήσεις ότι θα πρέπει να δράσουν με αλληλεγγύη και να μοιραστούν την ευθύνη.
Η έκκληση #WithRefugees ζητά από τις κυβερνήσεις να διασφαλίσουν ότι:
- Κάθε παιδί – πρόσφυγας έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση.
- Κάθε οικογένεια προσφύγων έχει να μείνει κάπου με ασφάλεια.
- Κάθε πρόσφυγας έχει τη δυνατότητα να δουλέψει ή να αποκτήσει νέες δεξιότητες, ώστε να συνεισφέρει θετικά στην κοινότητα.
Θα παραδοθεί στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη ενόψει της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 19 Σεπτεμβρίου.
Πηγές
http://missingmigrants.iom.int/
https://www.amnesty.gr/blog/20206/vasikes-erotiseis-kai-apantiseis-gia-ta-dikaiomata-prosfygon-metanaston
https://www.msf.gr/publications/anafora-drasis-sta-kentra-kratisis-metanaston