21 Σεπτεμβρίου | Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης

Ειρήνη: Συχνά όταν ακούμε την λέξη ειρήνη μας έρχονται στο μυαλό εικόνες από λιβάδια, λουλούδια και ρομαντικούς εφήβους μιας άλλης εποχής. Τι είναι όμως η ειρήνη; Είναι μια ιδέα στο μυαλό ονειροπόλων νέων ή  μια καθολική ανάγκη, ειδικά στην εποχή μας; Συνδέουμε την ειρήνη με την έλλειψη πολεμικών συγκρούσεων, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολλά περισσότερα. Συγκεκριμένα, η ειρήνη είναι “η κατάσταση αρμονίας, ισορροπίας, συμφιλίωσης ενότητας που επικρατεί σε διακρατικό και σε διαπροσωπικό επίπεδο”.

Στον δυτικό κόσμο, πολλές φορές πιστεύουμε ότι έχουμε κατακτήσει την ειρήνη. Ότι η χώρα μας, η πόλη μας, η γειτονιά μας είναι ένα ασφαλές καταφύγιο και ο πόλεμος είναι κάτι μακρινό. Πόσο απροσδόκητο θα ήταν λοιπόν αν μαθαίναμε ότι η Ελλάδα κατατάσσεται μόλις στην θέση 82 από 163 χώρες με βάση τον Global Peace Index  ή ότι μόλις 10 χώρες στον πλανήτη αυτή τη στιγμή δεν συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα σε κάποια σύγκρουση;

Ελευθερία, ισοτιμία, ισονομία και ίσες ευκαιρίες για όλους, συμπεριλαμβανομένης και της ελεύθερης πρόσβασης στην υγεία, είναι μερικές από τις αξίες της ειρήνης, και, παράλληλα, βασικά ανθρώπινα δικαιώματα όπως διατυπώνονται στην Διακύρηξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Για τον λόγο αυτό η Γενική Συνδιάσκεψη του ΟΗΕ αποφάσισε το 1981 να καθιερώσει την Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης, η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Σεπτεμβρίου και είναι αφιερωμένη στην ενδυνάμωση του ιδανικού της ειρήνης μεταξύ των εθνών και των ανθρώπων. Θέμα του φετινού εορτασμού είναι: The Sustainable Development Goals: Building Blocks for Peace και αφορά 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης που αποφασίστηκαν στην Σύνοδο Κορυφής της Νέας Υόρκης το 2015 και αποσκοπούν στην προστασία του πλανήτη, την εξάλειψη της φτώχειας και την διασφάλιση ευημερίας για όλους.

Ποιος είναι ο ρόλος μας όμως ως φοιτητές ιατρικής και επαγγελματίες υγείας;

Οι επαγγελματίες και φοιτητές υγείας κατέχουν εξέχοντα ρόλο ως ειρηνοποιός παράγοντας. Κατέχουν την γνώση και την θέληση να θεραπεύσουν τα θύματα που άφησε πίσω της η βία των συγκρούσεων, αλλά και να παλέψουν για την εξάλειψη της βίας, η οποία για αυτούς αποτελεί τόσο πρόβλημα δημόσιας υγείας όσο και κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ζωής και της αξιοπρέπειας που ως γιατροί διαφυλάσσουν.

Η πρώτη σκέψη που αυτόματα δημιουργείται για τον ειρηνοποιό ρόλο της υγείας είναι το ανθρωπιστικό έργο που στο πεδίο της μάχης προσφέρουν οργανώσεις όπως οι Γιατροί χωρίς Σύνορα και οι Γιατροί του Κόσμου. Οι δράσεις αυτές ωστόσο είναι μόνο μια μορφή παρέμβασης που μπορεί να ασκηθεί στις πολεμικές συγκρούσεις, η άμεση παρέμβαση. Ο ρόλος της είναι ανακουφιστικός στα θύματα και είναι απαραίτητο να συνδυάζεται με μορφές έμμεσης παρέμβασης και άσκηση πίεσης ώστε να έχει όντως αποτέλεσμα στην καταπολέμηση των συγκρούσεων.

Τι συμβαίνει όμως σε μια χώρα όπως η δική μας, που η “σύγκρουση”  μεν υπάρχει, χωρίς όμως να είναι ένοπλη, αλλά έχει άλλα πρόσωπα;

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, μια από τις βασικές αρχές της ειρήνης και ένα από τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα του ατόμου, αποτελεί η ελεύθερη πρόσβαση στην υγεία. Δυστυχώς, το αυτονόητο αυτό δικαίωμα δεν είναι δεδομένο στην χώρα μας, όπου ο ρατσισμός, οι προκαταλήψεις και η ξενοφοβία προκαλούν παράλογες “συγκρούσεις”. Ο “πόλεμος” στην χώρα μας λαμβάνει την μορφή μιας ανθρωπιστικής κρίσης. Ιδιαίτερα, με την πρόσφατη προσφυγική κρίση, μπορούμε να διαπιστώσουμε την σημασία της ανάγκης αυτής. Χιλιάδες συνάνθρωποι μας αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας αδιανόητα για μια χώρα του δυτικού κόσμου. Είναι λοιπόν χρέος μας να προσφέρουμε την βοήθεια μας και να αντιμετωπίσουμε ισότιμα και χωρίς διακρίσεις και προκαταλήψεις τους ασθενείς μας, ειδικά εάν αυτοί έχουν ανάγκη από άσυλο και ανθρωπιά.

Εκτός αυτού, εξίσου σημαντικό είναι να διαδώσουμε το νόημα και τις αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όχι μόνο θεωρητικά στα αμφιθέατρα, αλλά και έμπρακτα, ώστε οι μελλοντικοί επαγγελματίες υγείας να αποκτήσουν πραγματική ενσυναίσθηση για τον άνθρωπο και να μπορούν να χτίσουν ένα κοινωνικό περιβάλλον χωρίς συγκρούσεις.

Η HelMSIC, αντιλαμβανόμενη την ειρήνη ως μια γενικότερη κατάσταση, προσπαθεί μέσω των δράσεων της να πετύχει το όραμα της, δηλαδή φοιτητές ιατρικής συνειδητοποιημένους και ικανούς να προσφέρουν βοήθεια ως άνθρωποι προς συνανθρώπους. Η παγκόσμια μέρα αυτή δεν είναι παρά μια αφορμή για εμάς για να ξαναθυμηθούμε το όραμα μας αυτό, και για να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας ότι, όσο αγνοούμε τον “πόλεμο”, όπου και αν αυτός λαμβάνει τόπο και με οποιαδήποτε μορφή συγκρούσεων, τόσο μας προσεγγίζουν οι συνέπειες του.

Ας μην θεωρήσουμε την ειρήνη λοιπόν δεδομένη, ούτε την επιδίωξη της μια ρομαντική παρόρμηση. Ας της δώσουμε μια ευκαιρία.

–“We are facing the biggest refugee and displacement crisis of our time. Above all, this is not just a crisis of numbers; it is also a crisis of solidarity.”
Ban Ki Moon, United Nations Secretary General

Πηγές
http://www.un.org/en/events/peaceday
http://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/GPI%202016%20Report_2.pdf