10 Οκτωβρίου | Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 

Η ψυχική υγεία είναι τα τελευταία χρόνια στο προσκήνιο της συζήτησης για την δημόσια υγεία, αφού για πολλά χρόνια έχει υπάρξει θέμα ταμπού. Έτσι, γίνονται πλέον προσπάθειες για την κατάρριψη των στερεοτύπων γύρω από αυτή και την προώθηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής εστιάζοντας εξίσου στην σωματική και την ψυχική υγεία.

 

Ανθρώπινα Δικαιώματα

Καταφανείς έχουν γίνει διάφορες παρανοήσεις σχετικά με τις ψυχικές διαταραχές, αλλά και προκαταλήψεις για τα άτομα που πάσχουν από αυτές. Από την άλλη έρευνες καταδεικνύουν ότι το στίγμα γύρω από την ψυχική υγεία μπορεί να έχει βαρύνουσες κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις για τους πάσχοντες, όπως κακοποίηση, απομόνωση και αποκλεισμό από το σύστημα υγείας. Το τελευταίο συμβαίνει όταν οι διακρίσεις προέρχονται αφενός από τους επαγγελματίες υγείας και αφετέρου από το περιβάλλον τους, εμποδίζοντάς τους να αναζητήσουν βοήθεια. Το κλίμα αυτό αποτρέπει την προώθηση της ψυχικής υγείας και την πρόληψη των διαταραχών, συνεισφέρει στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτελεί τροχοπέδη για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για την προάσπισή τους.

Δημόσια Υγεία

Σημαντική για την αποφυγή της εκδήλωσης οποιασδήποτε ψυχικής διαταραχής θεωρείται η πρόληψη μέσω της υιοθέτησης υγιεινού τρόπου ζωής. Η φυσική δραστηριότητα, η ισορροπημένη διατροφή και ο ύπνος αποδεδειγμένα μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών -και όχι μόνο- νοσημάτων. Το ίδιο κρίσιμες διαπιστώνονται και οι υγιείς κοινωνικές επαφές και οι ανθρώπινες συναναστροφές για την διατήρηση της ψυχικής σταθερότητας. Περνώντας, ωστόσο, από το στάδιο της πρόληψης και όταν πλέον η ψυχική υγεία κλονίζεται, το βήμα που θα κάνει την διαφορά δεν είναι άλλο από την αναζήτηση επαγγελματικής βοήθειας. Η υποτίμηση του προβλήματος ή η πεποίθηση ότι είναι απλώς προσωρινή κατάσταση συχνά οδηγεί σε επιδείνωση και παράταση της διάρκειάς του.

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας αφορά την πρόληψη της αυτοκτονίας, η οποία μάλιστα αποτελεί την δεύτερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 18-29 παγκοσμίως. Υπάρχει σαφής συσχέτιση μεταξύ του αυτοκτονικού ιδεασμού και των ψυχικών διαταραχών, όμως δεν παύει να αποτελεί και αυθόρμητη σκέψη σε καταστάσεις κρίσεων -όπως απώλεια κάποιου αγαπημένου προσώπου, μοναξιά, οικονομικά προβλήματα, διακρίσεις, περιστατικά κακοποίησης και ανθρωπιστικές κρίσεις. Σε μεγάλο ποσοστό αυτά αποτελούν στοιχεία της ελληνικής και παγκόσμιας καθημερινότητας καθιστώντας την πρόληψη της αυτοκτονίας πιο σύγχρονη από ποτέ.

Οι φοιτητές ιατρικής φαίνεται να είναι μία ιδιαίτερα ευπαθής ομάδα, καθώς συχνά έχουν μεγάλο φόρτο εργασίας, ο περίγυρός τους έχει μεγάλες προσδοκίες από αυτούς και υφίστανται πολύ στρες στο κλινικό περιβάλλον. Είναι επιρρεπείς σε ποικίλες ψυχικές διαταραχές και κυρίως στην κατάθλιψη και την αγχώδη διαταραχή, οι οποίες είναι συχνότερες στους Φοιτητές Ιατρικής σε σχέση με τους συνομηλίκους τους αλλά και το γενικότερο πληθυσμό. Επιπλέον, εμφανίζουν υψηλά ποσοστά κατανάλωσης αλκοόλ και κατάχρησης ουσιών, ενώ συνήθως δεν αναζητούν βοήθεια. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι η αυτοκτονία είναι δεύτερη κύρια αιτία θανάτου σε νεαρά άτομα, μία ηλικιακή ομάδα που περιλαμβάνει και τους φοιτητές ιατρικής.

Στα ελληνικά Πανεπιστήμια λειτουργούν ορισμένες δομές στις οποίες μπορείς να απευθυνθείς αν αντιμετωπίζεις οποιοδήποτε πρόβλημα ψυχικής υγείας και θέλεις να ζητήσεις βοήθεια. Συγκεκριμένα:

Αθήνα
Συμβουλευτικό Κέντρο Τομέα Ψυχολογίας
Τηλέφωνο: 2107277554

Αλεξανδρούπολη
Δομή Συμβουλευτικής και Προσβασιμότητας (ΔοΣυΠ)
Τηλέφωνο: 2531039050, 2531039163
email: dosyp@duth.gr

Ηράκλειο
Πανεπιστημιούπολη Βουτών,
Κτίριο Φοιτητικού Κέντρου
Τηλέφωνο: 2810394885/6
email: hskf@edu.uoc.gr

Θεσσαλονίκη
Κάτω Φοιτητική Λέσχη-Υγειονομική Υπηρεσία του Α.Π.Θ.
Τηλέφωνο: 2310992643, 2310992621

Ιωάννινα
Α΄ Κτίριο Β΄Φοιτητικής εστίας
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Τηλέφωνο: 2651006600
email: skepi@cc.uoi.gr

Λάρισα
email: psychologylab@uth.gr

Πάτρα
Α’ κτίριο, ισόγειο, πίσω μέρος
Πανεπιστήμιο Πατρών
Τηλέφωνο: 2610969696
email: eko@upatras.gr

 

Συγγραφή:

Γεωργία Ασλάνη – Τομέας Δράσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ειρήνης
Θεοφάνης Αλεξανδρής – Τομέας Δράσης Δημόσιας Υγείας

Πηγές

[1] https://www.who.int/features/factfiles/mental_health/mental_health_facts/en/index5.html
[2] http://www.euro.who.int/en/health-topics/noncommunicable-diseases/mental-health/priority-areas/stigma-and-discrimination
[3] statistics
[4] https://ifmsa.org/programs/mental-health/
[5] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4158203/pdf/bcr-2014-205226.pdf
[6] https://www.who.int/