19  Μαΐου | Παγκόσμια Ημέρα Οικογενειακού Ιατρού  

Η Παγκόσμια Ημέρα Οικογενειακού Ιατρού (World Family Doctor Day) καθιερώθηκε το 2010 από την WONCA στις 19 Μαΐου, με στόχο  να αναδειχθεί ο ρόλος και η συμβολή των οικογενειακών γιατρών και των ομάδων πρωτοβάθμιας περίθαλψης στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε όλο τον κόσμο.

Τη φετινή χρονιά το θέμα της ημέρας είναι “Building the Future with Family Doctors!” και αναπτύσσεται γύρω από 4 βασικούς άξονες

  • Χτίζοντας το Μέλλον με Οικογενειακούς Γιατρούς και Ομάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας – οικογενειακοί γιατροί ως μέλη πολυεπιστημονικών ομάδων επαγγελματιών υγείας και φροντίδας, για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας και την παροχή υψηλής ποιότητας και προσιτής φροντίδας σε όλους.
  • Χτίζοντας το Μέλλον με Οικογενειακούς Γιατρούς και Ασθενείς – ανθρωποκεντρική προσέγγιση, συνεχής υποστήριξη σε ασθενείς και κοινότητες, συνέχεια της φροντίδας καθ ‘όλη τη διάρκεια ζωής. Οι ασθενείς βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της γιορτής.
  • Χτίζοντας το Μέλλον με Οικογενειακούς Γιατρούς και νέες τεχνολογίες – Εν μέσω της πανδημίας COVID-19, νέες τεχνολογίες έχουν αναδειχθεί ως θεμελιώδη εργαλεία για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας να συνεχίσουν την αποστολή τους.
  • Χτίζοντας το Μέλλον με Οικογενειακούς Γιατρούς και εσένα!

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Γενικής Ιατρικής και του οικογενειακού ιατρού;

  • Είναι τo πρώτο σημείο επαφής του ασθενούς με το σύστημα υγείας.
  • Περιθάλπει όλους τους ασθενείς ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό .
  • Συνεργάζεται με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων, όταν αυτό χρειάζεται για τον ασθενή, αλλά και  άλλους επαγγελματίες υγείας στο περιβάλλον πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
  • Αναπτύσσει μία ανθρωποκεντρική προσέγγιση, προσανατολισμένη στο άτομο, την οικογένειά του και την κοινότητά του.
  • Επικοινωνεί συστηματικά με τους ασθενείς, χτίζοντας μια διαχρονική σχέση μαζί τους και παρέχοντας διαρκή φροντίδα.
  • Διαχειρίζεται χρόνια προβλήματα υγείας, αλλά και επείγοντα περιστατικά.
  • Προάγει την υγεία και την ευεξία της κοινότητας μέσω στοχευμένων και κατάλληλων παρεμβάσεων

Γενική Ιατρική και εκπαίδευση
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό ορισμό της Γενικής/ Οικογενειακής Ιατρικής (WONCA 2002), η Γενική Ιατρική αποτελεί έναν ακαδημαϊκό και επιστημονικό κλάδο με το δικό του διακριτό εκπαιδευτικό περιεχόμενο, έρευνα, βάση επιστημονικών δεδομένων και κλινική δραστηριότητα και αποτελεί μία κλινική ειδικότητα προσανατολισμένη προς την πρωτοβάθμια φροντίδα (ΠΦΥ). Παρότι σε όλη την Ευρώπη έχουν δομηθεί ακαδημαϊκά τμήματα Γενικής Ιατρικής, χωρίς αυτά μένει μόνο η Κύπρος και η Ελλάδα όπου δεν έχει συσταθεί ανεξαρτητο ακαδημαϊκό τμήμα. Εξαίρεση αποτελεί η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης που εξέλεξε Καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο τη Γενική Ιατρική και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ενώ η Ιατρική Σχολή των Ιωαννίνων εξέλεξε το 2009, μέλος ΔΕΠ στη βαθμίδα του Λέκτορα στο αντικείμενο της Γενικής Ιατρικής.

Η εκπαίδευση όπως και για κάθε ιατρική ειδικότητα στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:

  • Προπτυχιακή εκπαίδευση (Basic Medical Education): στις Ιατρικές Σχολές της Ελλάδας δεν υπάρχει τμήμα Γενικής Ιατρικής 
  • Εκπαίδευση στην ειδικότητα (Vocational Training): αποτελείται από 5 έτη που περιλαμβάνουν εκπαίδευση σε Κέντρο Υγείας, στο Νοσοκομείο, στο ΕΚΑΒ και στο Πανεπιστήμιο 
  • Συνεχιζόμενη Ιατρική Εκπαίδευση / Επαγγελματική Ανέλιξη (Continuing Medical Education / Professional Development)

Γενική Ιατρική στην Ελλάδα
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Ιατρών, σε προπτυχιακό επίπεδο είναι σημαντικό η Γενική Ιατρική να αποτελεί μέρος του προγράμματος σπουδών στα κλινικά και προκλινικά έτη με στόχο την κατανόηση του ρόλου της απέναντι στη διαχείριση και το συντονισμό του συστήματος υγείας, τη προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών, της υγείας της κοινότητας και την επίτευξη ισότιμης πρόσβασης στην υγεία. Παράλληλα είναι σημαντικό να ενισχυθεί η επαφή των φοιτητών με τη Γενική Ιατρική με στόχο αφενός την αύξηση των φοιτητών που την επιλέγουν σαν ειδικότητα και αφετέρου να προετοιμάσει τους μελλοντικούς οικογενειακούς ιατρούς κατάλληλα ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του συστήματος υγείας.

Λόγω της απουσίας της, στην Ελλάδα παρατηρείται μειωμένη ζήτηση της ειδικότητας αυτής, καθώς οι φοιτητές συχνά δεν έρχονται σε άμεση επαφή της. Ταυτόχρονα, η δομή του συστήματος της πρωτοβάθμιας περίθαλψης δεν αναδεικνύει την αναγκαιότητα ύπαρξης των ειδικευμένων αυτών ιατρών. Τυχαίνει συχνά ο κόσμος να συγχέει τον οικογενειακό ιατρό με τον ιατρό που είτε είναι σε αναμονή ειδικότητας, είτε έχει μείνει χωρίς ειδικότητα σε κάποια επαρχία, κάτι που συνέβαινε παρόλα αυτά παλαιότερα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της Πρωτοβάθμιας φροντίδας Υγείας και τη συμφόρηση του νοσοκομειακού συστήματος.

Γενική Ιατρική και HelMSIC
Ο Τομέας Δράσης της Ιατρικής Εκπαίδευσης (Standing Committee on Medical Education – SCOME) της HelMSIC, ασχολείται και δραστηριοποιείται σχετικά με την εκπαίδευση που λαμβάνουν οι φοιτητές Ιατρικής κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Στόχο έχει να εξασφαλίσει καταρτισμένους επαγγελματίες υγείας, με πληθώρα γνώσεων και δεξιοτήτων, αλλά και να τους δώσει την ευκαιρία να γνωρίσουν τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να εμπλακούν ενεργά στην εκπαίδευση τους. 

Φέτος θέσαμε ως θεματική επικέντρωσης της HelMSIC το Ανθρώπινο Δυναμικό για την Υγεία (Health Workforce), αντιλαμβανόμενοι ότι η εκπαίδευσή μας στην θεματική του εργατικού δυναμικού στον τομέα της υγείας δεν επιτυγχάνεται στον επιθυμητό βαθμό. Στo πλαίσιo αυτό, η SCOME προσπαθεί να φέρει τους φοιτητές Ιατρικής σε επαφή με όλες τις επιλογές που έχουν μετά τη λήψη του πτυχίου τους, και φυσικά όλες τις διαφορετικές ειδικότητες που μπορούν να ακολουθήσουν. Η Γενική / Οικογενειακή Ιατρική αποτελεί μία από αυτές τις ειδικότητες, την οποία αναδεικνύουμε μέσα από δράσεις όπως η “Ημερίδα Ειδικοτήτων” και το “Summer School | Προετοιμασία για το Αγροτικό ιατρείο”. 

Συγγραφή: Χρύσα Πάνου – Tοπική Υπεύθυνη για την Ιατρική Εκπαίδευση 2020/21

Πηγές: