Μήνας Υπερηφάνειας | Pride Month 2021     

Ο Μήνας Υπερηφάνειας γιορτάζεται κάθε χρόνο τον Ιούνιο με αφορμή την εξέγερση του Stonewall που έγινε το 1969 στο Μανχάταν. Σκοπός του εορτασμού αυτού είναι η προώθηση της ορατότητας, της ισότητας και της εκπροσώπησης όλων των Λεσβιών, Ομοφυλόφιλων, Αμφιφυλόφιλων, Τρανς, Κουίρ και Ίντερσεξ ατόμων (ΛΟΑΤΚΙ+) ως κοινωνική ομάδα. Η εξέγερση Stonewall ήταν ένα κρίσιμο σημείο για το κίνημα της “απελευθέρωσης των Ομοφυλόφιλων” στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ξεκίνησε από την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου η οποία γιορτάστηκε αρχικά ως “Ημέρα της Υπερηφάνειας των Γκέι”, αλλά στην πραγματικότητα η μέρα ήταν αρκετά ευέλικτη. Πολύ σύντομα στις μεγαλύτερες πόλεις, η «ημέρα» διευρύνθηκε συμπεριλαμβάνοντας μια σειρά από εκδηλώσεις διάρκειας ενός μήνα. Σήμερα, οι εορτασμοί ποικίλουν και μεταξύ άλλων γίνονται παρελάσεις υπερηφάνειας, πικ-νικ, πάρτυ, εκπαιδευτικά σεμινάρια και workshops, συμπόσια και συναυλίες. Οι εκδηλώσεις που εντάσσονται στον Μήνα Υπερηφάνειας προσελκύουν εκατομμύρια συμμετέχοντες σε όλο τον κόσμο και έχουν ως στόχο την αναγνώριση του αντίκτυπου που είχαν τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην ιστορία σε τοπικό, εθνικό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης κάθε χρόνο στήνονται μνημεία κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα για όλα εκείνα τα μέλη της κοινότητας που έχουν χαθεί, εξαιτίας εγκλημάτων μίσους ή του HIV / AIDS.

Αν και τα τελευταία χρόνια μπορεί να έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς την επίτευξη ισότητας στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, συχνά τα άτομα αυτά υφίστανται διακρίσεις, οι οποίες μπορεί να είναι εμφανείς ή λανθάνουσες, να εκφράζονται θεσμικά και να αναπαράγονται ανεξάρτητα από προθέσεις, ακόμα και λόγω άγνοιας. Μεγάλη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι πολλές χώρες εξακολουθούν να ποινικοποιούν τις σχέσεις του ίδιου φύλου, πράγμα που σημαίνει ότι εκατομμύρια ομοφυλόφιλοι, λεσβίες και αμφιφυλόφιλοι δεν μπορούν να ζήσουν ελεύθερα, ενώ ταυτόχρονα τρανς άτομα υπόκεινται σε ποινές και διατρέχουν δυσανάλογα τον κίνδυνο βίας σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Πιο συγκεκριμένα στην χώρα μας, η έλλειψη ενός δομημένου συστήματος Σεξουαλικής Διαπαιδαγώγησης, έχει οδηγήσει στην εμφάνιση όλο και περισσότερων γεγονότων διάκρισης και εκμετάλλευσης προς τα άτομα με διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς ή/και ταυτότητες φύλου, κυρίως σε εργασιακούς χώρους, ενώ ταυτόχρονα έφηβοι και παιδιά υφίστανται καθημερινά εκφοβισμό στο χώρο του σχολείου αλλά και στο στενό ή ευρύτερο οικογενειακό τους περιβάλλον.

ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και χώρος της Υγείας
“Πιστεύω ότι η υγεία είναι για όλους. Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη υψηλού επιπέδου, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την κοινωνική κατάσταση, την εκπαίδευση, ή τη χώρα κατοικίας. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, πρέπει να καταπολεμήσουμε τις διακρίσεις στην υγεία.” 
Τόνιο Μπορτζ, επίτροπος Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Δυστυχώς, και στον χώρο της υγείας βλέπουμε συχνά φαινόμενα διακρίσεων σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, είτε από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, είτε από τους/τις υπόλοιπους/ες ασθενείς και συνοδούς. Οι διακρίσεις αυτές συνήθως λαμβάνονται με την μορφή καχυποψίας και άρνησης παροχής υπηρεσιών, την εσφαλμένη προσφώνηση και την ομοφοβική – τρανσφοβική γλώσσα, την κακοποίηση και τον εξευτελισμό (ιατρικός εκφοβισμός). Αποτέλεσμα αυτών των συμπεριφορών είναι τα άτομα να μην λαμβάνουν την υγειονομική περίθαλψη που δικαιούνται και να προσεγγίζουν στο μέλλον με διστακτικότητα τον χώρο της υγείας. Παράλληλα, πολλές φορές εξαιτίας του φόβου ότι υπάρχει πιθανότητα να στοχοποιηθούν ή να στιγματιστούν, αποκρύπτουν από τους επαγγελματίες υγείας σημαντικές πληροφορίες κρίσιμες για την υγεία τους, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγουν να αποκαλύψουν στοιχεία της ταυτότητας τους που οδηγεί τελικά στο ρίσκο να μην λάβουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για την υγεία τους. 

Ο Ρόλος του Επαγγελματία Υγείας
Με βάση τα παραπάνω, αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία της ισότιμης αντιμετώπισης όλων των ασθενών. Ο επαγγελματίας υγείας έχει πρωταρχικό ρόλο στην βελτίωση και ενίσχυση της πρόσβασης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην υγεία καθώς είναι το άτομο στο οποίο οι ασθενείς θα απευθυνθούν για βοήθεια και θα εμπιστευτούν ευαίσθητες πληροφορίες. Θα πρέπει, λοιπόν, κάθε επαγγελματίας υγείας να φροντίζει να λαμβάνει διαρκώς την απαραίτητη εκπαίδευση πάνω σε θέματα σεξουαλικότητας αλλά και να εξοπλίζεται με τα κατάλληλα εργαλεία για την ολιστικοτερη προσέγγιση των ασθενών του. Επιπλέον, πρέπει να μπορεί να παρέχει στους ασθενείς επιστημονική ενημέρωση για θέματα σεξουαλικής υγείας απαλλαγμένη από στερεότυπα και υποκειμενικές πεποιθήσεις, με σεβασμό πάντα στα ανθρώπινα δικαιώματα. 

Η δράση της HelMSIC
Η HelMSIC μέσω του τομέα δράσης της Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας και Δικαιωμάτων οραματίζεται έναν κόσμο που ο κάθε άνθρωπος μπορεί να απολαμβάνει την πρόσβαση στη σεξουαλική υγεία χωρίς στίγμα και διακρίσεις. Για τον λόγο αυτό, και έχοντας ως Θεματική Επικέντρωσης την Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση (Comprehensive Sexuality Education) δραστηριοποιείται έντονα σε αυτές τις θεματικές σε μία προσπάθεια να καλύψει διαχρονικές και επίκαιρες ανάγκες των φοιτητών ιατρικής, να τους παρέχει γνώσεις και δεξιότητες και να τους παρακινήσει με απώτερο στόχο την παροχή μιας ισότιμης, ολιστικής και ανθρωποκεντρικής φροντίδας υγείας. 

Μέσα από αυτό το άρθρο και στα πλαίσια του Μήνα Υπερηφάνειας καλούμε, λοιπόν, όλους τους φοιτητες Ιατρικής να κατανοήσουν τον ρόλο τους ως μελλοντικοί επαγγελματίες υγείας, να εκπαιδευτούν σε θεματικές σεξουαλικότητας, ταυτότητας φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, να σπάσουν τον κύκλο της άγνοιας και του στίγματος που υπάρχει μέχρι και σήμερα στην κοινωνία μας και να προετοιμαστούν για μία φροντίδα υγείας με γνώμονα τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση.  Ακόμα, καλούμε τις Ιατρικές Σχολές να αναγνωρίσουν την σημασία της κατάρτισης των φοιτητών τους σε τέτοια ζητήματα και να διοργανώνουν ή να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες όπως το πρόγραμμα Trancare. Μαζί μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το δικαίωμα στην υγεία ανήκει σε όλους!

#pridemonth

Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Gay_pride
https://www.loc.gov/lgbt-pride-month/about/
https://ec.europa.eu/health/newsletter/115/focus_newsletter_el.htm
https://www.kethi.gr/sites/default/files/wp-content/uploads/2018/06/%CE%9F%CE%94%CE%97%CE%93%CE%9F%CE%A3_2018.pdf

Συγγραφή:
Νίκος Μπάρδας, Τοπικός Υπεύθυνος για την Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία 2020/21