IDAHOT 2022 | International Day Against Hοmophobia, Transphobia and Biphobia – HelMSIC – Hellenic Medical Students' International Committee

IDAHOT 2022 | International Day Against Hοmophobia, Transphobia and Biphobia

Η HelMSIC, στο πλαίσιο του τομέα δράσης της Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας, γιορτάζει και φέτος την IDAHOT. H IDAHOT είναι η Διεθνής Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας και Αμφιφοβίας και εορτάζεται στις 17 Μαΐου. Θεσπίστηκε το 2004 για να φέρει στο προσκήνιο τις διακρίσεις, τη βία και τα εγκλήματα μίσους που αντιμετωπίζουν τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και να εξαλείψει το στίγμα και τις προκαταλήψεις σχετικά με την ομοφυλοφιλία, την αμφιφυλοφιλία, την ταυτότητα φύλου και το σεξουαλικό προσανατολισμό. Κατά πόσο έχει επιτευχθεί ο στόχος της IDAHOT άραγε στην Ελλάδα;

Ομολογουμένως, έχουν γίνει νομικές μεταρρυθμίσεις για να δημιουργηθεί μία πιο συμπεριληπτική και ευαισθητοποιημένη κοινωνία πάνω στα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα. Ενδεικτικά, το 2015 το σύμφωνο συμβίωσης στην Ελλάδα επεκτάθηκε, ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί νομικώς η συμβίωση δύο πολιτών ανεξαρτήτως φύλου, ενώ το 2017 τυποποιήθηκε και θεμελιώθηκε συνταγματικά το δικαίωμα εναρμόνισης του ψυχο-κοινωνικού και νομικού φύλου. Πιο συγκεκριμένα, στον τομέα της υγείας, φέτος καταργήθηκε επίσημα ο αποκλεισμός των ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες από τα κριτήρια που οφείλουν να πληρούν οι υποψήφιοι αιμοδότες.

Παρά τις νομικές αυτές προσπάθειες, τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα υφίστανται ακόμα διακρίσεις, σε μεγάλο βαθμό επειδή η ομοφοβία, η αμφιφοβία και η τρανσφοβία επιβιώνουν μέχρι σήμερα στην ελληνική κοινωνία με διαφορετικές μορφές σε όλες τις πτυχές της ζωής.

Η επιστημονική αλήθεια στο πλευρό της IDAHOT

Μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες, δεν είχε πραγματοποιηθεί επισταμένη και εκτεταμένη επιστημονική έρευνα σχετικά με το φύλο, την ταυτότητα φύλου, τη σεξουαλικότητα και την έκφρασή τους. Συνεπώς, το ετεροκανονικό πρότυπο, δηλαδή η θεώρηση της ετεροφυλοφιλίας ως της “κανονικής σεξουαλικότητας”, αποτελούσε αδιαμφισβήτητη αρχή για τα σεξουαλικά δικαιώματα και τη σεξουαλική ζωή των ατόμων στην κοινωνία. Οι αντιλήψεις αυτές επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό και τον τρόπο με τον οποίο η επιστήμη προσέγγισε και ερμήνευσε οποιαδήποτε απόκλιση από την ετεροκανονικότητα.

Σήμερα, είναι γνωστό ότι η ανθρώπινη σεξουαλικότητα φυσιολογικώς δεν είναι απαραίτητο να περιορίζεται στην ετεροφυλοφιλία. Επίσης, είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το βιολογικό φύλο δεν περιορίζεται στο φυλετικό δίπολο, καθώς η τελική έκφρασή του στον ενήλικα προκύπτει από πολλαπλούς παράγοντες: την ενεργοποίηση πολλαπλών γονιδίων, το χρωμοσωμικό του προφίλ, την ανάπτυξη του νευρικού του συστήματος και την παραγωγή των σεξουαλικών ορμονών. Είναι πρόδηλο, πλέον, ότι η ομοφοβία, η αμφιφοβία και η τρανσφοβία που επιβιώνουν μέχρι σήμερα στην κοινωνία, δεν έχουν επιστημονική βάση, αλλά έχουν προκύψει από τις ετεροκανονικές προσδοκίες με βάση το φύλο για τη σεξουαλικότητα των ατόμων.

Επικαιρότητα και IDAHOT: Ποινικοποίηση των θεραπειών μεταστροφής

Πριν μερικές μέρες, κατατέθηκε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας το οποίο περιλαμβάνει μία πρωτοβουλία για την ποινικοποίηση των θεραπειών μεταστροφής. Πληροφοριακά, η θεραπεία μεταστροφής είναι μία πρακτική στην οποία επιχειρείται η αλλαγή της σεξουαλικότητας ή/και της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου για να ταιριάζει με το ετεροκανονικό πρότυπο. Να τονιστεί ότι οι θεραπείες μεταστροφής δεν έχουν κανένα επιστημονικό υπόβαθρο και μάλιστα θεωρούνται βασανιστήρια: τα τραύματα που προκαλούν ορισμένες φορές μάλιστα, συνοδεύουν τα θύματα εφ όρου ζωής.

Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα που υπάρχει για την ποινικοποίηση της θεραπείας μεταστροφής και την απόδοση δικαιοσύνης προς όσους τη διεξάγουν, αξίζει να σχολιαστεί ότι η κατατεθείσα πρωτοβουλία για την ποινικοποίηση της πρακτικής δεν αντιμετωπίζει ολοκληρωμένα το πρόβλημα. Η θεραπεία μεταστροφής δεν νοείται να εφαρμόζεται υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, ακόμα κι αν υπάρχει συναίνεση για τη διεξαγωγή της, καθώς αποτελεί παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτή και άλλες αδυναμίες του σχεδίου νόμου θα πρέπει να καλυφθούν αντιστοίχως, για να είναι ολοκληρωμένη η προσπάθεια ποινικοποίησης των θεραπειών μεταστροφής.

Ομοφοβία, Αμφιφοβία και Τρανσφοβία στο χώρο της Υγείας

Στον τομέα της υγείας τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας έρχονται πολύ συχνά αντιμέτωπα με προκαταλήψεις, αδικαιολόγητο φόβο και έλλειψη εμπιστοσύνης από το υγειονομικό προσωπικό. Τέτοιου είδους διακρίσεις είναι πολύ πιθανό να τους προκαλέσουν μη αναστρέψιμα ψυχοσυναισθηματικά τραύματα, τα οποία με τη σειρά τους, μπορεί να τα εξαναγκάσουν να αποκρύψουν την σεξουαλική ή φυλετική τους ταυτότητα όταν προσέρχονται στο σύστημα υγείας ή ακόμα και να τα αποθαρρύνει να απευθυνθούν στο σύστημα υγείας για βοήθεια γενικότερα. Είναι εμφανές, λοιπόν, ότι η ομοφοβία, η αμφιφοβία και η τρανσφοβία εντός του συστήματος υγείας, μπορεί να έχουν πολλαπλές επιπτώσεις στην υγεία των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.

Οι επαγγελματίες υγείας, λοιπόν, οφείλουν να εξασφαλίσουν την ψυχοσυναισθηματική ακεραιότητα των ασθενών, δημιουργώντας έναν ασφαλή χώρο (safe space) για αυτούς. Να μπορούν να είναι άτομα εμπιστοσύνης, τα οποία θα προσφέρουν ανθρωποκεντρική φροντίδα στον ασθενή, σεβόμενοι πάντα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φύλου και της σεξουαλικότητας. Προκειμένου να μπορεί ένας επαγγελματίας υγείας να το καταφέρει, θα πρέπει να έχει λάβει και την αντίστοιχη εκπαίδευση ήδη από τη φοίτησή του στο Πανεπιστήμιο. Ωστόσο, τα πανεπιστήμια και τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία δεν ενημερώνουν τους φοιτητές Ιατρικής σχετικά με τις διακρίσεις εις βάρος των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στο σύστημα υγείας, ούτε τους εκπαιδεύουν σχετικά με την ολιστική και ανθρωποκεντρική αντιμετώπιση.

Η Δράση της HelMSIC

Η HelMSIC έχοντας εντοπίσει τα κενά αυτά στο πρόγραμμα σπουδών, συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα TransCare, σχετικά με τα δικαιώματα και την πρόσβαση των Trans ατόμων στο σύστημα υγείας, στοχεύοντας να εκπαιδεύσει σχετικά με το ζήτημα τους επαγγελματίες υγείας. Παράλληλα, για πρώτη χρονιά φέτος, θα πραγματοποιήσει την καμπάνια “Color Health”, κατά την περίοδο 6-12 Ιουνίου, με στόχο την ευαισθητοποίηση των φοιτητών Ιατρικής πάνω στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα σχετικά με την παροχή υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας και την παροχή γνώσεων για την ορθή αντιμετώπιση των μελλοντικών τους ασθενών.

Συγγραφή: Γιώργος Γιαννόπαπας, Τοπικός Υπεύθυνος Ηρακλείου για τη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία και Δικαιώματα συμπεριλαμβανομένου του HIV και της AIDS 2021/2022

Επιμέλεια: Γιώργος Βαϊόπουλος, Πανελλήνιος Υπεύθυνος για τη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία και Δικαιώματα συμπεριλαμβανομένου του HIV και της AIDS 2021/2022

Βιβλιογραφία

IDAHOT 2022 | International Day Against Hοmophobia, Transphobia and Biphobia

Share this:

helmsic