Color Health | Ο ρόλος του επαγγελματία υγείας στην ίση πρόσβαση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην υγεία
Τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας αντιμετωπίζουν καθημερινά διακρίσεις στον χώρο της υγείας. Παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτήν την κατάσταση αποτελούν η ελλιπής εκπαίδευση του επαγγελματία υγείας από τα πανεπιστήμια, η αμέλεια του ιδίου να εμβαθύνει στις ιατρικές ανάγκες των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, αλλά και η προκατάληψη που επηρεάζει τις υπηρεσίες που παρέχει. Ο επαγγελματίας υγείας είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσει ότι το ζήτημα τον αφορά άμεσα και να κατανοήσει τη στάση που οφείλει να υιοθετήσει, ώστε να προάγει την ίση αντιμετώπιση των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων τόσο στην καθημερινή κλινική πράξη όσο και συνολικά από την ιατρική κοινότητα.
Καλές πρακτικές για την παροχή συμπεριληπτικής φροντίδας υγείας
Στόχος του επαγγελματία υγείας θα πρέπει να είναι η διαμόρφωση μίας σχέσης εμπιστοσύνης και ενός κλίματος ελεύθερου στερεοτύπων. Για τον σκοπό αυτό, οφείλει να προσπαθεί να αποβάλλει διαρκώς την όποια προκατάληψη μπορεί να φέρει -συνειδητά ή ασυνείδητα- με τη συμμετοχή σε σχετικές εκπαιδευτικές ευκαιρίες και να καταπολεμά το στίγμα στην καθημερινή συναναστροφή με συναδέλφους του.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να έχει τις κατάλληλες επικοινωνιακές δεξιότητες, όπως είναι η σωστή χρήση αντωνυμιών και η ορθή ορολογία. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιεί τους ίδιους όρους που χρησιμοποιεί ο εκάστοτε ασθενής για να περιγράψει τον εαυτό του και τις σχέσεις του.
Ακόμη, φέρει την ευθύνη να μετεκπαιδεύεται και να ενημερώνεται συνεχώς, ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει στις ιδιαίτερες ιατρικές ανάγκες των ασθενών που ανήκουν στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, να παρακολουθεί την ιατρική επικαιρότητα, να είναι σε θέση να ενημερώνει ολιστικά και επιστημονικά τους ασθενείς του και να συνδράμει στην έρευνα που αφορά τη βελτίωση της υγείας τους.
Οφείλει, επίσης, να αποφεύγει να υποθέτει τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου κάθε ατόμου, και σε κάθε περίπτωση να σέβεται τον αυτοπροσδιορισμό του. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιεί γλώσσα ουδέτερου γένους (“gender neutral”), έως ότου μάθει τις επιθυμητές αντωνυμίες του ασθενούς. Μπορεί να ξεκινά τη συνάντηση ρωτώντας: “Καλησπέρα, πως θα θέλατε να σας αποκαλώ;”, “Ποιές είναι οι αντωνυμίες που χρησιμοποιείτε;’’ και όχι προσπαθώντας να μαντέψει την ταυτότητα φύλου του μόνο από την εξωτερική εμφάνιση, τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται, κινείται ή μιλάει. Εναλλακτικά, ο επαγγελματίας υγείας μπορεί να αναφέρει εξαρχής τις δικές του αντωνυμίες και τον τρόπο με τον οποίο θέλει να του απευθύνεται, έτσι ώστε να ακολουθήσει και εκείνος παρόμοια τις συστάσεις.
Τέλος, υπενθυμίζεται ότι ο ιατρός οφείλει να διατηρεί το ιατρικό απόρρητο και να αντιμετωπίζει με ηθικά ορθό τρόπο τους ασθενείς που ανήκουν στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Συχνά, ο νοσοκομειακός χώρος περιορίζει τη δυνατότητα να γίνουν οι συστάσεις με τον τρόπο που προαναφέρθηκε, όποτε ο ιατρός μπορεί είτε να αποκαλέσει τον ασθενή του με το καταχωρημένο του όνομα και εάν χρειαστεί στη συνέχεια ο ασθενής να διορθώσει τον ιατρό με βάση τα στοιχεία με τα οποία αυτοπροσδιορίζεται. Μία ακόμη σημαντική πρακτική που μπορεί να εφαρμόσει, αυτή τη φορά για να διασφαλίζεται ότι γίνονται μόνο ερωτήσεις που σχετίζονται με την ιατρική κατάσταση των ασθενών, είναι να διερωτάται, πριν του απευθυνθεί, εάν όντως η ερώτηση είναι αναγκαία ή εάν προκύπτει από δική του περιέργεια. Στο ίδιο πλαίσιο, είναι σαφώς χρέος τού επαγγελματία υγείας να καταδικάζει τη διεξαγωγή ανήθικων πρακτικών και πρακτικών για τις οποίες δεν έχει ληφθεί συναίνεση.
Αναφορικά με τις σχολές υγείας, τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιήσει κάποια βήματα προς την εκπαίδευση για τις ιατρικές ανάγκες των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, όμως η γνώση που παρέχουν παραμένει ελλιπής. Για αυτόν το λόγο, είναι ανάγκη οι φοιτητές Ιατρικής να ασκούν πίεση για την παροχή ολιστικής εκπαίδευσης από τα πανεπιστήμια σχετικά με την ορατότητα και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στο χώρο της υγείας, αλλά και να αναζητούν με προσωπική πρωτοβουλία μεθόδους εκπαίδευσης και ενημέρωσης των ίδιων και των συναδέλφων τους.
Κάλεσμα για Δράση
Προτρέπουμε τους επαγγελματίες υγείας να υιοθετήσουν συνειδητά αυτές τις πρακτικές, και τους φοιτητές Ιατρικής να αντιληφθούν τη σημασία τους και με αίσθημα ευθύνης να δεσμευτούν για τη μελλοντική εφαρμογή τους στην κλινική πράξη:
Στο πλαίσιο της άσκησης πίεσης για την ίση πρόσβαση των ΛΟΑΤΚΙ+ στην υγεία, η HelMSIC θα έχει παρουσία με περίπτερο στα Athens και Thessaloniki Prides, όπου ενεργά μέλη θα ενημερώνουν το ευρύ κοινό για τη στάση των φοιτητών Ιατρικής στο ζήτημα της πρόσβασης των ΛΟΑΤΚΙ+ στην υγεία και θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν με τους παρευρισκόμενους τις ανάγκες των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων από το σύστημα ιατρικής περίθαλψης.
Athens Pride: Σάββατο 18/06, Πλατεία Συντάγματος
Thessaloniki Pride: Σάββατο 25/06, Λευκός Πύργος
Καλούμε τους φοιτητές Ιατρικής που επιθυμούν να συμβάλλουν στην προαγωγή της ίσης πρόσβασης των ΛΟΑΤΚΙ+ στην υγεία, να παρευρεθούν στο περίπτερό της HelMSIC και να στηρίξουν την προσπάθεια για διαμόρφωση ενός συστήματος υγείας που να είναι συμπεριληπτικό και ασφαλές προς όλα τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
Βιβλιογραφία:
https://www.colouryouth.gr/agenda/health/
https://orlandolgbt.gr/etisio-ekpaideytiko-programma-stis-v/
Συγγραφή:
Ευαγγελή Σίντου, Τοπική Υπεύθυνη για την Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία 2021/22
Επιμέλεια:
Ελένη Κολυμπιανάκη, Πανελλήνια Συντονίστρια Καμπάνιας “Color Health” 2022