Επικοινωνιακές δεξιότητες και Health Literacy
Επικοινωνιακές δεξιότητες
Οι επικοινωνιακές δεξιότητες αποτελούν αναμφισβήτητα αναπόσπαστο κομμάτι της κλινικής ιατρικής πράξης και απαραίτητα εφόδια για την επαγγελματική πορεία ενός επιστήμονα υγείας. Σε γενικές γραμμές ανήκουν στην ευρύτερη κατηγορία των soft skills που οφείλει να διαθέτει ένας ιατρός και διακρίνονται στις δεξιότητες λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας. Ενδεικτικά, στις δεξιότητες λεκτικής επικοινωνίας περιλαμβάνονται:
- Η ενεργή παρακολούθηση του ομιλητή
- Ο σεβασμός απέναντι του και η παροχή χώρου και χρόνου ώστε να εκφράζει τους προβληματισμούς του
- Η παροχή ανατροφοδότησης ώστε να γίνεται παραγωγικός διάλογος.
Όσον αφορά τις δεξιότητες μη λεκτικής επικοινωνίας, έμφαση αξίζει να δοθεί:
- Στη στάση και γλώσσα του σώματος (στροφή προς τον ομιλητή,κινήσεις χεριών, εκφράσεις προσώπου, τόνος φωνής που να δείχνουν ενσυναίσθηση)
- Στην οπτική επαφή, η οποία δείχνει προσοχή προς τον συνομιλητή και ουσιαστική επικοινωνία.
Health Literacy
Στο ίδιο πλαίσιο, οι επαγγελματίες υγείας οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους και να προσαρμόζονται στο Health Literacy κάθε ασθενούς. Ως Health Literacy ορίζεται η ικανότητα του ατόμου να κατανοεί και να χρησιμοποιεί πληροφορίες σχετικές με την φροντίδα υγείας με σκοπό να λαμβάνει τις κατάλληλες αποφάσεις για την υγεία του και να ακολουθεί τις οδηγίες για την θεραπεία του.
Μερικοί παράγοντες που καθορίζουν το Health Literacy είναι οι εξής:
- Η κοινωνία
- Η εκπαίδευση
- Οι επαγγελματίες υγείας και οι σχέσεις τους με τους ασθενείς τους
- Διάφορες δομές και οργανισμοί
- Πολιτισμικοί παράγοντες
- Οι ίδιοι οι ασθενείς(μέσα από ενημέρωση, αναζήτηση, ερωτήσεις)
Ποιoς είναι ο ρόλος του επαγγελματία υγείας σχετικά με το Health Literacy;
- Να δίνει χρόνο στον ασθενή, ώστε να κατανοεί τις πληροφορίες και να παίρνει αποφάσεις για την υγεία του
- Να επεξηγεί τις πληροφορίες με απλά λόγια και παραδείγματα ή παρομοιώσεις και να προσαρμόζεται κάθε φορά στο γνωστικό επίπεδο κάθε ατόμου
- Να περιορίζει την πληροφορία στα απαραίτητα
- Να είναι πάντα διαθέσιμος
- Να αποφεύγει τον στιγματισμό και την κριτική
- Να διαθέτει και να εξελίσσει τις επικοινωνιακές του δεξιότητες
- Να δημιουργεί σχέση εμπιστοσύνης με τους ασθενείς
- Να βρίσκεται σε συνεχή ενδοσκόπηση και αυτό-αξιολόγηση
Μέσα από μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές στον τρόπο επικοινωνίας, όπως οι παραπάνω, ο ιατρός μπορεί να αποκτήσει κεντρικότερο ρόλο στην ενημέρωση του κοινού, να κερδίσει την εμπιστοσύνη του, αλλά και να αυξήσει την ισχύ των επιχειρημάτων του, συμβάλλοντας τελικά στην ορθή και έγκυρη ενημέρωση του κοινού για θέματα Δημόσιας Υγείας.
Συγγραφή-Επιμέλεια: Μαρία Μπελεβέγκα, μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Health Festival 2020
Πηγές: