The HIV 2020 Situation | Πώς η COVID-19 επηρέασε την επιδημία του HIV;
Ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV) αποτελεί ένα σημαντικό επιδημιολογικό στοίχημα για την βιομηχανία της υγείας και τις οργανώσεις που ασχολούνται με τα δικαιώματα των ανθρώπων που ζουν με τον συγκεκριμένο ιό. O ΗIV δρα προσβάλλοντας το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή και κυρίως τα CD4+ λεμφοκύτταρα και όταν δεν λαμβάνεται θεραπεία ο ασθενής καταλήγει να νοσεί από AIDS. Υπήρχαν περίπου 38 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο με HIV/AIDS το 2019. Από αυτούς, 36,2 εκατομμύρια ήταν ενήλικες και 1,8 εκατομμύρια ήταν παιδιά (<15 ετών). Η στρατηγική “3 Zeros” του UNAIDS καλεί να ακολουθήσουμε μια παγκόσμια προσέγγιση στις προσπάθειες για μηδενικές νέες μολύνσεις από HIV, μηδενικούς θανάτους που σχετίζονται με το AIDS και μηδενικές διακρίσεις, παρέχοντας ένα σαφές όραμα για τη μελλοντική έρευνα και πολιτική για τον HIV και το AIDS.
Ποιοι ήταν οι επιδημιολογικοί στόχοι για τον HIV μέχρι το 2020;
- Το 90% όλων των ατόμων που ζουν με HIV θα γνωρίζουν την HIV κατάσταση τους.
- Το 90% όλων των ατόμων με διάγνωση HIV λοίμωξης θα λάβουν παρατεταμένη αντιρετροϊκή θεραπεία.
- Το 90% όλων των ατόμων που λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία θα έχουν πετύχει ιική καταστολή.
Αυτό μάλλον ακούγεται κάπως ουτοπικό δεδομένης της σημερινής κατάστασης και την εξέλιξη της πανδημίας COVID-19, η οποία μέρα με τη μέρα παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις και καθυστερεί την εξέλιξη μερικών καταστάσεων, όπως θα αναλυθεί παρακάτω.
Η πανδημία COVID-19 αποτελεί μέρος της καθημερινότητας όλης της ανθρωπότητας πλέον. Ο κορονοϊός μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων μέσω των σταγονιδίων που παράγονται όταν οι άνθρωποι φτερνίζονται ή βήχουν. Μάσκα και ατομικά μέτρα προστασίας είναι τα βασικά συστατικά για να παραμείνουμε ασφαλείς. Ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες είναι αυτόματα πιο ευάλωτες στη δίνη της πανδημίας, καθώς μπορεί να έχουν υποκείμενα νοσήματα ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα γενικότερα. Όσο περισσότερα υποκείμενα νοσήματα έχει ένας ασθενής, τόσο χειρότερη η πρόγνωση, σύμφωνα με μία νέα μελέτη που υπολόγισε πόσο επικίνδυνος είναι ο κορονοϊος για τους χρονίως πάσχοντες.
Πώς ο κορονοϊός επηρεάζει τους ανθρώπους που ζουν με HIV και νοσούν από AIDS;
Ο τρόπος με τον οποίο η νόσος COVID-19 επηρεάζει τα άτομα που ζουν με HIV δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστός. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μόλυνσης και αυξημένη σοβαρότητα της ασθένειας για άτομα που ζουν με HIV. Ωστόσο, τα άτομα που ζουν με τον ιό HIV και δεν λαμβάνουν θεραπεία μπορεί να έχουν ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (μετρούμενο με χαμηλό αριθμό CD4+ λεμφοκυττάρων), που τους καθιστά ευάλωτους σε ευκαιριακές λοιμώξεις και πιο σοβαρές ασθένειες. Πιστεύεται ότι τα άτομα που ζουν με τον ιό HIV που έχουν επιτύχει καταστολή του ιού μέσω αντιρετροϊκής θεραπείας και δεν έχουν χαμηλό αριθμό CD4+ λεμφοκυττάρων θα επηρεαστούν από την νόσο COVID-19 με παρόμοιο τρόπο με αυτό που θα ήταν ένα άτομο που δεν ζει με τον ιό HIV. Προτείνεται επίσης στα άτομα αυτά, λόγω του γεγονότος ότι συχνά οι μεταφορές προϊόντων αργούν ή σταματούν εν μέσω πανδημίας, να έχουν πάντοτε επάρκεια των φαρμάκων που λαμβάνουν για τουλάχιστον 30 ημέρες, καθώς είναι πολύ σημαντική η συστηματική χορήγησή τους για την αποτελεσματικότητά τους.
Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση που επικρατεί με την επιδημία του HIV και τη νόσο AIDS, εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού;
Καθώς οι ερευνητές και οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης αυτήν την εποχή εργάζονται εντατικά για την καταπολέμηση της COVID-19, είναι σημαντικό οι βασικές υπηρεσίες υγείας να παραμένουν διαθέσιμες σε άτομα που ζουν με HIV για προστασία από την εξέλιξη της νόσου τους και επιπλοκές από οποιεσδήποτε άλλες λοιμώξεις ή νοσηρότητες, όπως η υπέρταση και ο διαβήτης. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, φαίνεται να υπάρχει μέχρι στιγμής μία μείωση της τάξης του 15% σε εξεταζόμενους για HIV σε σύγκριση με παλαιότερα έτη. Το συγκεκριμένο ποσοστό προκύπτει λόγω της έξαρσης της πανδημίας του κορονοϊού η οποία προκαλεί μία σημαντική γενικότερη αποθάρρυνση του πληθυσμού να προσέλθει για εξετάσεις, καθώς ο φόβος να νοσήσουν από αυτόν υπερτερεί. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι να καθυστερεί η έναρξη της θεραπείας σε HIV+ άτομα και να γίνεται διασπορά του HIV προκαλώντας νέες λοιμώξεις, πολύ περισσότερες από τις αναμενόμενες από την πρόβλεψη για το έτος 2020.
Tα lockdowns και το κλείσιμο των συνόρων που επιβάλλονται για την πρόληψη της μετάδοσης του κορονοϊού επηρεάζουν τόσο την παραγωγή φαρμάκων όσο και τη διανομή τους, οδηγώντας ενδεχομένως σε αυξήσεις του κόστους και της προμήθειάς τους. Υπολογίστηκε ότι το τελικό κόστος των εξαγόμενων αντιρετροϊκών φαρμάκων από την Ινδία θα μπορούσε να είναι μεταξύ 10% και 25% υψηλότερο από τις κανονικές τιμές. Με πρόσφατους υπολογισμούς εκτιμάται ότι μια εξάμηνη πλήρης διακοπή στη θεραπεία του HIV θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερους από 500.000 επιπλέον θανάτους από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS. Την ίδια στιγμή που είναι πιθανό να υπάρξει μία τέτοια συνθήκη, τα κράτη δαπανούν δισεκατομμύρια για την ανακάλυψη του εμβολίου για τον SARS-CoV2, ενώ σε ότι αφορά τον HIV η έρευνα για το αντιρετροϊκό εμβόλιο έχει παγώσει εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού.
Και τελικά;
Η ανθρωπότητα πλήττεται καθημερινά, ψάχνοντας τρόπους να παραμείνει ασφαλής από τον κορονοϊό. Είναι βασικό λοιπόν, να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση στην υγεία και η αξιοπρεπής ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τα άτομα που ζουν με HIV, αλλά και για όλους τους ασθενείς που εμφανίζουν οποιοδήποτε νόσημα. Ταυτόχρονα, όλοι πρέπει να προσέχουμε τους εαυτούς μας και τους γύρω μας, με σκοπό ένα υγιέστερο μέλλον, χρησιμοποιώντας τα μέσα ατομικής προστασίας με σωστό τρόπο.
Βιβλιογραφία:
[1] https://www.iasociety.org/covid-19-hiv
[2] https://theconversation.com/covid-19-and-hiv-so-far
[3] https://www.unaids.org/en/resources/fact-sheet
[4] https://www.hiv.gov/hiv-basics
Συγγραφή: Γεώργιος Βαϊόπουλος, Τοπικός Υπεύθυνος Σεξουαλικής & Αναπαραγωγικής Υγείας
Επιμέλεια: Αθηνά Δρακάκη, Πανελλήνια Συντονίστρια του προγράμματος World AIDS Day